Adım Adım Site Taşıma Rehberi
Web sitesi sahipleri için, belki de ileriki zamanda meydana gelebilecek en kritik öneme sahip olaylardan birisidir site taşıma işlemi. Özellikle, artık belirli bir kitle edinmiş, arama motorları üzerinde ve kendi kitlesi gözünde otorite kabul edilmiş ya da senelerdir aynı siteyi ziyaret eden ziyaretçilerin alışkanlıklarını düşününce hayati öneme sahip bir durum. Peki, böyle bir durumda veri, ziyaretçi ve otorite kaybetmeden nasıl site taşıma yapılabilir?
Bu sorunun yanıtını, öncelikli ihtiyaçlar, çözüm sonrasındaki kazanımları tespit ederek başlarsak işin henüz başında doğru adımları atmış oluruz.
Birinci Aşama: Amacı, işlemleri ve süreci belirleme
Zaman, temel yapılması gerekenler ve kullanılabilir kaynaklar gibi site taşıma ile alakalı tüm değişkenleri öncelikle planlamalısınız. Bunları şu şekilde listeleyebiliriz:
1.1 Amacı belirleme: Minimum trafik kaybı, minimum sıralama kaybı, önemli sıralamalarınızın korunması gibi amaçlarınızı belirleyin.
1.2 Zaman ve efor hesaplaması: Bu işlemleri ne kadar sürede yapabileceğinizi hesaplayın, plan ve program çıkarın.
1.3 Farkındalık: Her taşıma işlemi farklıdır ve farklı ele alınmalıdır. Ne yapmanız gerektiğinin, ihtiyaçlarınızın farkına varın.
1.4 Taşıma planı hakkında bilgilendirme yapın: Bu işlem ile alakalı etkilenecek kişileri süreç hakkında bilgilendirin.
1.6 İdeal zaman: Taşıma işlemi için en uygun zaman dilimini seçin.
<h3">Site Taşıması Hangi Durumlarda İhtiyaca Dönüşür?
- a.)Alan Adı (Domain Değişikliği)
Senelerdir aynı alan adı (domain) ile yayın hayatına devam etmiş bir web sitesi için belki de en geçerli değişiklik diyebileceğimiz site taşıma sebebi diyebiliriz. Özellikle sektörel alanda firma ismi değişikliği ardından, birçok firma kurumsal web sitesini âtıl durumda bırakıp sıfırdan bir web sitesi oluşturmaya girişse de aslında her şeyin sıfırdan başlaması firma adına bir handikap. Birde bireysel amaç ve çabalarla oluşturulmuş web sitelerinde de özellikle ziyaret engeli (TİB tarafından yayının erişime kapatılması) sonrasında bu tip değişiklik söz konusu olabiliyor.
b.) Yapı ve URL Değişikliği
Web siteniz bir süreden sonra sahip olduğu yazılım teknolojisinin geçerliliğini yitirmesi veya artık ihtiyaçlara karşılık verememesi durumunda, yapısal olarak değişikliğe uğrayabilir. Bu yapı değişimi, genellikle web sitenizin adresi sabit kalsa da URL (Web sitenizin sahip olduğu sayfa adresleri) yapısında ciddi değişikliklere neden olabilir. Örnek vermek gerekirse, WordPress olarak kurulmuş bir web siteniz varsa öncesinde, sonradan özgün bir yazılım ya da farklı açık kaynak kodlu sistem tercih ettiğinizde teknik anlamda URL yapısında değişiklik gösterecektir.
c.) Protokol (HTTP – HTTPS)
Aslında site taşıma işlemi konusunda en basit ve pratik çözüme sahip bir sebep olsa da bu durumlar içerisinde yer almasında fayda var. Protokol değişimi, SSL kullanımı sonrasında doğan bir zaruriyettir aslında.
Bu sebeplerden ötürü, web sitenizin taşıma işlemleri artık sizin için bir mecburiyet haline geldiyse sizin için en iyi çözüm, kısa süre içerisinde bazı tespitleri zamanında yapmak ve kararları yerine getirmek olacaktır.
Fakat öncesinde, site taşımanın size ne gibi kayıpları olacak onlara bir göz atalım:
Site taşıma esnasında yaşanacak olası kayıplar
- Trafik Kaybı
Site sahiplerinin en büyük çekincelerinin başında gelir. Bu taşıma işlemi gereğinden fazla uzun veya teknik anlamda gereken önlemler alınmadığı takdirde başarısız olursa, yaşanacak en kötü senaryoların başında trafik (ziyaretçi) kaybı gelecek.
- Gelir Kaybı
İster kişisel bir web sitesi olsun, ister kurumsal nitelikte ticari amaçla açılan – yaşanabilecek ve sahibini en çok etkileyecek senaryodur. Gelir kaybı nedeniyle, sitesinden ürün / hizmet sunumu yapanların ticari işlemlerinde ve sonrasında domino etkisiyle birçok konuda azalma görülecektir.
- Veri Kaybı
Taşıma işlemlerinde, teknik uyumsuzluk (Yeni sistemin veri tabanı veya yapısal farklılığı) ve hatalı / sorunlu yedeklerin kurulumu esnasında web sitelerinde veri kaybı söz konusu olabiliyor. Bu da taşıma durumunda, karşımıza çıkacak olası kayıplar arasında önemli bir yer tutuyor.
İhtiyaç ve olası kayıp ihtimallerine kısaca göz attığımıza göre şimdi detaylara inme zamanı geldi.
Aşama halinde, göz önünde bulundurulması gerekenleri tek tek incelemeye alalım o halde:
- Amacımızı, İşlemleri ve Süreci Belirleme
İşleme başlamadan evvel belirmemiz ve planlamamız gereken ilk nokta bu. Site taşıma işlemi, tamamen planlanarak yapılması gereken ciddi bir konu. Hem sitemizin olası kayıpları hem öncesinde site üzerinde gerçekleştirilmiş SEO çalışmaları, tanıtım işlemleri, backlink vs. düşünüldüğünde gerçekten ince elenip sık dokunması gereken bir konu.
Kayıpları da göz önüne alarak, amacı belirleyin
Olası kayıplarımızdan yukarıda bahsetmiştik. Bu kayıplara uğramamak amacıyla, ilk hedef tüm kayıpları minimum seviyede tutacak ihtimalleri değerlendirmek ve en uygununa karar vermek.
- Zamanlama ve İş / Performans Planlaması
Site taşıma işlemi esnasında ne kadar sürede ne kadar işin halledilebileceğini ön görmek çok önemli bir konu. Unutmayın, dakikalık kayıplarla dahi büyük iş hacmi ve itibar kayıpları söz konusu olabiliyor. Hele ki, geniş bir kitleye hitap eden web sitesi sahibiyseniz.
- İşlem Öncesi ve Sonrası Kayıp ve Kazançların Farkında Olmak
Bu işlemler esnasında, birkaç farklı planda çıkartılabilir. Hangi planın, bize ne getireceği bizden ne götüreceği masaya yatırılarak, bizler için en iyisine karar vermek ve işi tüm gerçekçiliği ile değerlendirmek son derece önemli. Site taşıma işlemi esnasında, hesapta olmayan sürprizlere yer yok desek, abartmış olmayız.
- Bilgilendirme ve Sorumluluk
Bu konuya özellikle dikkat etmekte fayda var. Hele ki, siteniz birçok kullanıcının işlem yaptığı aktif bir yapıya sahipse. Ayrıca, müşterilerinizin ve ziyaretçilerin telaşa kapılmamaları, yayıncı ilkesi gereği haberdar etme ve detaylar hakkında bilgilendirme yapma konusu sizin de sorumluluklarınız arasında.
- Zamanlama ve Performans Planlaması
Tüm konulardan sonra, artık planlanan işlemlerin gerçekleşmesi için en ideal zaman aralığı ve zaman dilimine karar vermeniz gerekiyor. Genellikle, trafiğinizin az – işlem hacminin gün içine göre daha seyrek olduğu gün veya saatleri tercih etmenizde fayda var. Örneğin, gece yarısından sonraki 01-05 saatleri arası genellikle bu tip işlemler için en çok tercih edilen zaman aralığıdır diyebiliriz.
İşlemlere Başlangıç ve Alınacak Teknik Tedbirler
Hadi bakalım, başlıyoruz. Sitemizin her ihtimale karşı Full yedek (tam yedekleme) alınması ilk yapılacak işlemdir. Bu yedekleme içerisinde, site dosyaları, e-mail kuyrukları, veri tabanları gibi birçok niteliğin hosting veya sunucu yönetim paneli üzerinden alınması daha doğru olur.
Hosting / IP Adresi Taşıma İşlemi: Burada tüm işlemi sitenizin barındırıldığı hosting / sunucu firmasının uzman bilgisiyle yapması daha doğru olacaktır. Eğer, siz yapacaksanız sunucu veya hosting paneli üzerinden önce full yedekleme ardından da yeni host hesabına yedeğin kurulması işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Bu arada, yaşanacak uyumsuzluklar için ön bilgilere mutlaka göz atmanızda fayda var. Bu gibi durumlarda, uzman desteği almanızda fayda var. İP adresi değişimlerinde ise, yönlendirme işlemi biraz süre aldığı için, eksiksiz işlemleriniz ardından halen sitenin açılmadığını gördüğünüzde telaşa kapılmayınız.
Alan Adı Taşıma: Bu işlemler, genellikle satış sonrasında olur. Satış veya diğer sebeplerle, alan adının register (kayıt) firması değişiminde, ICANN standartları gereği bir dizi işlemler gerçekleşir. Ardından, yeni domain panelinize taşınan alan adı yansıdığında da son bulur. İşlemler 1 saat ila 48 saat arasında sürebilir. Alan adı taşıma ile, alan adı yönlendirme ayrı konulardır. Buna, ilerleyen konumuz içerisinde değineceğiz.
Alt Yapı Değişimi: Sizi en çok zorlayacak kısım diyebiliriz. Eğer böyle bir mecburiyetiniz varsa, kesinlikle teknik anlamda uzman desteği şart. Zira, yapılacak alt yapı değişimi sitenizin var olan tüm veri tabanı, içerik, URL yapısının farklı şekillerde tekrar siteye aktarılmasıyla yapılabilir. Bu da ciddi anlamda uzmanlık gerektiren teknik bir konudur.
Site İçeriği Değişimi: Bu işlemler, sitenizin kullanıcıya yansıyan tarafı olan içeriğin tamamen değişimi veya yenilenmesi anlamına geliyor. Aslında, geliştirilmiş içerik sizler için her zaman faydalıdır. Ama, bu aşamada, arama motorları üzerindeki istatistiklerinize mutlaka dikkat etmeniz gerekiyor. En iyi ziyaretçi çeken sayfa, en çok süre geçirilen sayfa, anahtar kelimelerinizde öne çıkan sayfalar gibi birçok eski sitenizin nitelikleri korunmalı.
Tasarım Değişimi: Site taşıma ve değişikliklerinin en çok karşımıza çıkan sebeplerinden birisi de tasarım değişimi. Özellikle gelişen internet ve web teknolojisi nedeniyle artık ziyaretçilerin siteye erişim alışkanlıkları değiştiğinde, bu değişim bir mecburiyet hissi yaratır. Aynı zamanda, kurumsal kimliğinizi yansıtacak, logo, ara yüz rengi ve menü / blok / modül ve font değişimi de yine bu standartlara göre uyarlamanızda fayda var.
Şunları göz ardı etmeyin ve site taşıma öncesi olabildiğince verimli şekilde değerlendirmeye çalışın:
- Eski sitenizi programlar aracılığı ile tarayın. Crawler (tarama) işlemini gerçekleştirdiğinizde, elinizde tüm URL yapısı, içerik başlıkları varsa görseller ve diğer detaylar hakkında da bir data olsun.
- Kaliteli, ilgi çeken ve popüler olan sayfalarınızı belirleyin. Genellikle Google değerlendirmesinde en çok ziyaret edilen ve en değerli sayfaların analizi, yeni sitenizde size oldukça fayda sağlayacak.
- 404 (Bulunamayan) sayfalarınızı tespit edin. Bu sayfaları, sitenizin ana sayfasına yönlendirmesini otomatik veya manuel linkler ile tasarlamanız sizin için çok daha iyi olacaktır. En azından, ziyaretçi kaybını önlemek adına iyi bir teknik çözüm.
- Eski sitenizin açılma süreleri, ziyaretçi performansı, sayfa geçiş süreleri gibi kıyaslama yapabileceğiniz verilerini önceden elde edin. Bu sayede, yeni sitenizin taşınması bitince aradaki farkı ve işlemlerin artı – eksi durumunu değerlendirebilirsiniz.
Ayrıca, yeni siteniz bitene kadar Google başta olmak üzere tüm arama motorlarının tarama örümceklerine kapalı olması sizin için iyi bir önlem olur. İşlemler bitmeden, eksik / hatalı sayfaların henüz işleminiz bitmeden indexlenmesi (Google aramalarında sıralamaya girmesi) sonrasında bir süre daha kalacağı için sizin için sorun yaratabilir.
Sitenizin arama motorlarına bir sürelik dahi olsa kapatmak için, robots.txt dosyanızın içerisinde şu kodun olması işinizi görecektir.
User-Agent: *
Disallow: /
Bu kod, sitenizi ziyaret edecek arama motorunu robotlarını geri çevirir ve indexlenmeyi engeller.
Bir diğer indexleme engelleme yöntemi de sayfalarınızın HTML tagları içerisine şu kodu engelleyerek de yapılabilir.
<span"><html>
<head>
<title>...</title>
<meta name="robots" content="noindex">
</head>
Site Taşıma Sonrasında Yapılacaklar
Taşıma işlemi ardından, sitenizin direkt olarak stabil yayına almamanızı ve bir sürelik test amaçlı sunucu veya hostunuzun ziyarete kapalı alanda test edilmesi de oldukça önemli. Bu sayede, kullanıcı gözüyle tespit edilebilecek hataları da ziyaretçilerinizi ağırlamadan önce tespit etmiş ve çözmüş olursunuz.
Bu alanda, kullanıcı deneyimin yanı sıra değişim sonrasında olası teknik aksaklıkları da tespit etmiş olursunuz. Unutmayın ki, eski veya yeni ziyaretçileriniz sitenin kendileri açısından kullanıcı kolaylığı özelliğine her zamankinden daha çok dikkat edecektir.
- Sitenizin .htacces dosyası ve robots.txt dosyasını hazırlayın. Özellikle, yeni bir taşıma işleminde, linklerinizin – ziyaret protokolünün (SSL Ayarı), indexleme yolu ve engellemelerinin, yönlendirmelerin tamamı bu 2 dosyanız ile yapılmaktadır. O yüzden, dosyalar üzerinde değişiklik veya eklemeler yapılacağı zaman yine uzman desteğine başvurmanızda fayda var.
- Sitemap (Site Haritası) hazırlayın. Sitemap, sitelerinizi ziyaret eden arama motoru robotlarına yol gösteren bir kılavuzdur. O nedenle, daha seri bir robot taraması ve indexlenmesi için mutlaka yeni sitenizde bunu unutmayın.
- Kırık, hatalı ve 404 veren linkleri bazı programlar ve servisler kullanarak tarayın. İşlemler ardından, gözünüzden kaçan noksanları tespit edip kısa süre de üstesinden gelmenizde son derece yardımcı olacaktır.
- 301 yönlendirmesi durumunu kontrol ediniz. Artık yeni bir alan adına taşınmış sitelerde, özellikle bu işlemin sorunsuz işlemesi gerekiyor. Örneğin; abcd.com sitesi, edfg.com alan adına yönlendirildiyse, indexlenmiş sayfalardaki abcd.com alan adı, geri kalan URL içerisinde artık edfg.com olarak değerlendirilecek. O yüzden, alan adınız sonrasındaki URL yapısının, arama motorlarına yansıyasıya kadar, ziyaretçilerin boş, hatalı sayfalara yönlenmemesi için bu çok önemli bir konu.
- Son olarak, kopya içerik veya benzer içeriklerinizi de mutlaka gözden geçirerek tespitlerini kısa sürede tamamlayın ve değişiklikleri uygulayın. Özellikle Google Webmastertools servisini kullanarak, bu tip durumları kolaylıkla tespit edebilirsiniz. Google, özgün içerik dışında kalan tüm içerikleri artık kendi nezdinde çöp, standartlar nezdinde ise geçersiz kabul etmektedir.
SEO Konusunda Ne Kaybettik Ne Kazandık?
Son olarak, site taşıma işleminde SEO çalışmalarımız ve sitemizin SEO değerleri konusunda ne kaybettik ne kazandık gözden geçirelim.
Yukarıda teknik detaya inilmese de maddeler halinde tüm püf noktalara değinilmiş olsa da aslında eksiksiz uygulama yaptıysanız neredeyse hiçbir kaybınız olmaz. SEO değerleri konusunda, sitenizin var olan avantajını koruması hatta daha iyiye gitmesi tamamen seri ve hatasız işlem yapmanıza bağlı.
Kazanımlarımıza gelecek olursak, sitenizin teknik alt yapısındaki iyileştirmeler ön araştırmalarınıza uygun biçimde hayata geçtiği sürece sürekli artan bir ivme ile SEO değerinin de yükseleceği anlamına geliyor. Anahtar kelimelerde üst sıralar elde etme, site üzerinde geçirilen sürenin artması, hemen çıkma oranının azalması, site açılma performansı ve sayfalar arasında geçiş hızı teknik anlamda hatasız işlemleriniz ardından sizin de gözlemleyebileceğiniz kazanımlarınız arasında olacak.
Haliyle, daha çok ziyaretçi, daha çok aksiyon ve etkileşim son olarak size maddi kazanç elde edecek bir güç kazandıracak.
Site Taşıma Süreci İle İlgili Soru ve Cevaplar
- Aynı domain altında eski site iptal oldu ve yeni site kuruldu. Bu yapı Google aramalarını etkiler mi? IP Canonicalization nedir ve bu durumda yapmam gerekiyor mu? Kopya içerik olarak görür mü Google? İndexlenmemizi ve sıralamayı etkiler mi?
İpleri farklı olsa bile aynı içeriğin birden fazla web sitesi içinde kullanılması Google tarafından kopya içerik sorunu oluşturacağı için ikinci web sitesini kötü anlamda etkileyebilir. Aynı içeriğin birden fazla domain için kullanıldığı durumlarda eğer canonical etiketi varsa ve siz b sitesine a sitesinin canonical etiketini eklerseniz Google önbelleğinde b sitesi için a sitesi referans olarak gösterilir.
Daha sağlıklı bir taşıma işlemi için eski sitenizin yedeğini alıp IP ve dns değişikliklerinden sonra sitenizi olduğu gibi yeni sunucuya taşıyabilirsiniz. Bu durumda link yapılarınız ve içerikleriniz bozulmayacağı için sıralama bazında herhangi bir kaybınız olmayacaktır. Dns değişiklikleri sırasında host firmasına bağlı olarak site erişiminiz belli bir süre için kapanabilir, fakat kısa süreli bir erişim problemi olduğu için bu durum sitenizi etkilemeyecektir. Eski web siteniz yayındaysa geçiçi olarak içeriklerinizi aktardığınız domaini 301 yönlendirmesi ile eski web sitenize yönlendiriniz. Eğer yeni web sitesinin içerikleri değiştirilmişse sıralama bazında etkilenebilir ve mevcut sıralamanızı kaybedebilirsiniz.
- Forum sitesini WordPress yapmak istiyorum mevcut linklerin kaybolmaması için nasıl bir yol izlemeliyim?
Site geçişlerinde URL’lerin kontrol edilmemesi en büyük trafik kayıplarına yol açabilmektedir. Bununla birlikte geçiş sürecinde mevcutta devam eden hatalar var ise bunları da gidererek site geçişi yapmak avantaj sağlayabilir. Bu sebeple sitenizdeki mevcut Search Console’daki hataları çıkararak işlemlere başlayabilirsiniz. Sitemap, robots ve index kontrolleri yaparak geçiş sonrasında herhangi bir kayıp yaşanmaması için hazırlıklı olmalısınız.
Geçiş aşamasında eğer yeni sitede olmayacak URLler var ise, bu URL’leri kalıcı yönlendirme ile yeni ya da en alakalı sayfalarına yönlendirerek olası trafik kayıplarının önüne geçebilirsiniz. Genellikle yeni siteye geçiş aşamasında demo siteler üzerinden ilerlenir. Demo siteler ise arama motorlarına kapatılarak index alması engellenir. Geçiş yapılırken noindex kodları kaldırılmadığı için mevcut indexli linkler teker teker kaybolacaktır. Bunun önüne geçmek için eğer belirttiğim şekilde bir yapı ile geçiş yapacaksanız noindex kodlarına ya da robots engellemelerine de dikkat etmelisiniz.
Eğer tüm mevcut sayfalar yeni sitede olacaksa, sitemap, robots vb argümanlar da değişmeyecekse mevcut hataları gidererek geçiş işlemini tamamlayabilirsiniz. Hiçbir değişiklik olmayacağı için URLler de kaybolmayacaktır.
- Eski sitemin değerini yeni siteme aktarabilir miyim?
Eski sitenizden yeni sitenize birebir sayfa yönlendirmesi yaparsanız, eski sitenin SEO gücünü yeni sitenize aktarmanıza yardımcı olacaktır. Yönlendirme sırasında Google zararlı linklerin yeni sitenize gelmesini otomatik olarak algılayıp engellemektedir. Bu durumda faydalı linkler geleceğinden dolayı eski sitenizin tüm gücü olmasa bile kısmen güç kazanmış olacaksınız.
- Birinci sırada yer alan bir websitesini satın aldım ve nispeten gerilerde olan kendi siteme yönlendirip kendi sitemin birinci sırada çıkmasını sağlayabilir miyim?
Eğer birinci sırada yer alan site, içerik gücüyle bulunuyorsa varolan içerikleri de taşımadan ve birebir link yönlendirmelerini yapmadan başarı elde etmeniz çok zor. Ancak zaten benzer içerikler var ve 1. sıradaki site avantaj olarak daha fazla backlinke sahip olduğu için bu yönlendirmeyi yapacaksanız o zaman benzer içerikler arasında doğru 301 yönlendirmeleri yaparak sitelerde farklı bir değişiklik yapmadan birleştirebilirsiniz. Dalgalanma olacaktır, birleştirilen websitesi yeni pozisyona veya yeni pozisyona çok yakın konumda yer alacaktır.
- 3 Farklı domaini tek domain altında subdfolder olarak birleştirmenin SEO'ya etkisi ne olur?
Magazin websitesini ornekdomain.com/magazin ve video sitesi için ornekdomain.com/video gibi farklı websitelerini aynı sitenin farklı kategorilerinde veya subfolderlarında birleştirmeniz eğer içerik olarak birbirine yakın, benzer ziyaretçileri hedefleyebilecek türdeki websiteleri için daha doğru olacaktır. Bu belirttiğiniz örnek bir haber sitesi içeriği gibi olduğundan, 3 sitenin gücünün tek sitede birleşmesi, marka bilinirliğinin artması ve otoritenin artması sebebiyle ayrı ayrı Google gözünde değer kazanan bir site olmaktan çok daha hızlı ilerlemenizi sağlayacaktır. Bu sebeple doğru yönlendirmelerle yapacağınız birleşme hem SEO hem ziyaretçi açısından marka bilinirliği için doğru bir strateji olacaktır.
- Farklı Kategorideki Siteleri Birbirine Yönlendirmenin SEO'ya etkisi nedir?
Her websitesinin içeriği, ziyaretçi alışkanlıkları, sosyal sinyalleri ve backlinkleri gibi unsurlarla Google gözünde bir değeri bulunur. Eğer atıl bir şekilde bulunan araba üzerinde bir websitesini aktif olarak yayına başladığınız sağlık sitesine yönlendirerek gücünü kullanmak isterseniz, bu sektörel ilişki, hedef kitlenin farklılaşması, anahtar kelimelerin değişmesi sebebiyle bir katkı sağlamamaktadır. Google bu gibi konularda maksimum benzerlik ve uyuma odaklanmaktadır. Hedef kitleniz ne kadar ortak paydada buluşuyorsa o kadar bu siteler birbiriyle alakalıdır diyebiliriz.